AutoLISP: Aritmetik ve Matematik Fonksiyonlar

AutoLISP, AutoCAD kullanıcıları için tasarlan güçlü bir programlama dilidir ve AutoCAD'in özelleştirme ve otomasyon yeteneklerini önemli ölçüde genişletir.

LISP dilinin AutoCAD'e uyarlanmış bir türevi olan AutoLISP, özellikle CAD (Bilgisayar Destekli Tasarım) ortamında çizim süreçlerini otomatikleştirmek, özelleştirilmiş işlemler gerçekleştirmek ve iş akışını hızlandırmak için tercih edilir.

AutoLISP, temel aritmetik işlemlerden karmaşık matematiksel hesaplamalara kadar geniş bir yelpazede işlev sunan dahili fonksiyonlara sahiptir. Bu fonksiyonlar, kullanıcıların çizim otomasyonu sırasında matematiksel hesaplamaları kolayca gerçekleştirmesine olanak tanır.

Ayrıca, AutoLISP'in esnek yapısı sayesinde, dilin dahili fonksiyonlarının yetersiz kaldığı durumlarda özel matematiksel işlemler için harici fonksiyonlar da geliştirilebilir.

Fonksiyonlara geçmeden önce AutoLISP dilinde kullanılan sayı türlerini görelim.

• Tamsayı (Integer)

Tam sayılar, ondalık değer içermeyen tam sayılardır.
AutoLISP'teki tam sayılar, -2,147,483,648 ile +2,147,483,647 arasında değer alan 32-bit işaretli sayılardır. Bazı fonksiyonlar ise yalnızca -32678 ile +32767 arasındaki 16-bit sayıları kabul eder.

Eğer izin verilen maksimum tam sayı sınırını aşan bir değer girerseniz, AutoLISP bu değeri bilimsel gösterimde bir reel sayı (float) olarak saklar. Bilimsel gösterimdeki sınırı aşan bir sayı olursa inf.0 (sonsuzluk) sonucu oluşur.

Örnek:

(setq sayi 2147483648)
	; Sonuç 2.14748e+009
	; Sayı integer sınırını aştığı için reel sayı. Bilimsel gösterim
(setq sayi (expt 2147483648 -100))
	; Sonuç: 0.0 reel sayı
	; Sıfıra yakın en küçük negatif sayı sınırını aştığı için 0.0
(setq sayi (fix 1.0e+308))
	; Sonuç: 1.0e+308
	; Sayı integer sayı sınırını aştığı için reel sayı olarak saklanır

• Reel (Ondalıklı) Sayı (Float)

Ondalıklı sayılar, tam sayılardan farklı olarak ondalık nokta içeren sayılardır. AutoLISP'te bu sayılar reel sayı (float) olarak adlandırılır. Örneğin, 3.14 -0.5 2.0 geçerli reel sayılardır.

AutoLISP'te reel sayılar, 64-bit kayan noktalı (floating-point) sayılar olarak saklanır.

Bu nedenle, belirli bir hassasiyetle işlem yapabilir ancak çok büyük veya çok küçük değerlerde hata payı oluşabilir.

fix fonksiyonu, bir reel sayının küsuratını atarak tam sayıya dönüştürür (yuvarlama yapmaz).

AutoLISP'te çok büyük bir sayı hesaplanmaya çalışıldığında, sayı sınırları aşılırsa inf.0 (sonsuzluk) değeri döndürülür:

AutoLISP'te sayılar dinamik olarak yönetilir, yani bir değişken hem tamsayı hem de reel sayı olabilir. Örneğin:

(setq sayi 5) ; Tamsayı(Integer)
(setq sayi 3.14); Reel sayı(Float)
(setq sayi 12.0); Reel sayı
(setq sayi 15.); Reel sayı. Küsurat 0 ise noktadan sonra 0 yazılmayabilir.
(setq sayi 1.0e-323) ; Sonuç: 9.88131e-324
(setq sayi 1.0e-324) ; Sonuç: 0.0 Sınırı aştığı için 0
(setq sayi 1.0e+308) ; Sonuç: 1.0e+308
(setq sayi 1.0e+309) ; Sonuç: inf.0 Sayı sınırı aştığı için sonsuz

Bu dinamik yapı, programcıya esneklik sağlarken, büyük veri setlerinde performans sorunlarına neden olabilir.

1) Temel Aritmetik Fonksiyonlar

a) Toplama. + fonksiyonu

Toplama işlemi için + fonksiyonu kullanılır. Bu fonksiyon, birden fazla sayıyı toplamak için kullanılabilir.

(+ 1 2 3) ; Sonuç:6
(+ 20 -7) ; Sonuç:13
(+ 5 10.52 20.3 0.12) ;Sonuç: 35.94
(+ 1 2.0 3 4) ; Sonuç:10.0
(setq toplam (+ 12 34)) ;toplam = 46