Lisp, AutoLisp, VisualLisp nedir?

Lisp nedir?

Lisp (List Processing = Liste İşleme) 1958 yılında John McCarthy tarafından geliştirilen ve kullanımda olan en eski ve en güçlü programlama dillerinden biridir. Yapay zeka  alanındaki ilk önemli dildir. Lisp, temel olarak verileri özgün bir yöntem olan bağlam listeleri kullanarak temsil eder. Simgelerle ifade edilen sembolik hesaplama yetenekleri sayesinde yapay zeka ve sembolik mantık için ideal bir dil olarak popülerlik kazanmıştır.

Lisp'in temel özellikleri:

• Listeler:
  Lisp, bağlam listeleri adı verilen veri yapısını temel alır. Bu, basit elemanların listeler halinde bir araya gelerek karmaşık veri yapıları oluşturduğu anlamına gelir.
• Sembolik Hesaplama:
  Lisp, sembolik ifadeleri ve semboller arasındaki matematiksel ve mantıksal işlemleri kolayca işleyebilir. Bu özellik, lisp'i yapay zeka ve sembolik mantık problemlerinin çözümünde etkili kılar.
• Makro Sistem:
  Lisp, meta programlama için güçlü bir makro sistemi sunar. Bu, yeni dil yapıları oluşturmak ve programları genişletmek için kullanılabilir. Makrolar, Lisp kodu üretmek için kullanılır ve programcılara yeni dil yapıları ekleyerek kod tekrarını azaltmaya yardımcı olur.
• Rekürsif:
  Lisp, rekürsif(özyinelemeli) fonksiyonları destekleyen ilk programlama dillerinden biridir. Rekürsif(kendini çağıran) fonksiyonlar, bir problemi daha küçük alt problemlere bölmek ve çözmek için fonksiyonun kendi kendini çağırmasını sağlar.
• Çöp toplama (Garbage Collection):
  Lisp, otomatik hafıza yönetimine sahip bir dil olarak, programcının bellek yönetimiyle uğraşmasını gerektirmez. Garbage collection, program tarafından ayrılan ancak artık ihtiyaç duyulmayan belleğe çöp denir . Çöp toplama, Lisp'te manuel bellek yönetimini basitleştirmek için 1959 civarında Amerikalı bilgisayar bilimcisi John McCarthy tarafından icat edildi. Çöp toplama, bir programın toplam işlem süresinin önemli bir bölümünü alabilir ve sonuç olarak performansı etkileyebilir.

Lisp, yapay zeka alanında önemli bir rol oynamış ve hala bazı uzman sistemler ve doğal dil işleme uygulamalarında kullanılmaktadır.

AutoLISP nedir?

AutoLISP, Autodesk firması tarafından geliştirilen AutoCAD yazılımında kullanılmak üzere özelleştirme ve otomasyon için oluşturulan bir LISP türevidir. AutoCAD, mimarlar, mühendisler ve tasarımcılar tarafından kullanılan bir bilgisayar destekli tasarım (CAD) programıdır. AutoLISP, AutoCAD'deki çeşitli görevleri otomatikleştirmek ve kullanıcıya özel komutlar ve işlevler eklemek için kullanılır.

AutoLISP, standart Lisp diline benzer bir sözdizimine sahiptir ancak AutoCAD'a özgü komutları ve işlevleri de içerir. AutoLISP, AutoCAD çizimlerini okuma, yazma ve düzenleme işlemlerini yapmak için kullanılabilir. AutoLISP, CAD projelerini hızlandırmak, tekrarlayan görevleri azaltmak ve kullanıcıların ihtiyaçlarına özelleştirilmiş çözümler sunmak için yaygın olarak kullanılır.

VisualLISP nedir?

VisualLISP, AutoLISP'in bir uzantısıdır ve AutoCAD yazılımında görsel programlama araçları sunar. VisualLISP, AutoCAD'de kullanıcı arayüzüne, diyalog kutularına ve grafik nesnelere erişim sağlar. Bu sayede, kullanıcı dostu arayüzlere sahip eklentiler oluşturmak ve karmaşık görevleri daha kolay gerçekleştirmek mümkün olur. Bu, AutoCAD çizimlerini yönetmek için daha güçlü ve karmaşık uygulamalar geliştirmeyi mümkün kılar.

AutoCAD'in içerisine entegre edilmiş olan VisualLISP Editor, AutoLISP kodlarının yazılması, düzenlenmesi, çalıştırılması, derlenmesi ve hata ayıklanması için gelişmiş bir ortam sağlar.

AutoCAD 2021 sürümünden itibaren varsayılan Visual Lisp editörü Visual Studio Code uygulamasıdır.

VisualLISP Editor'ü kullanmak için LISPSYS sistem değişkeni değeri 0 yapılıp AutoCAD yeniden başlatılmalı.

Sonrasında komut satırından VLIDE veya VLISP girilerek VisualLISP Editor çalıştırılır.

Projelerin çevirisinde gönüllü katkıda bulunun

Projelerin diğer dillere çevrilmesi zahmetli ve imkanları zorlayan bir durumdur. Ancak çoğu açık kaynak kodlu projelerin çeviri desteğini üyelerin katılımıyla ve gönüllülük esasıyla çevirisini sağlayan web siteleri vardır.

Bu sitelere üye olarak bildiğiniz ve belirlediğiniz dillerde ve seçtiğiniz projelerdeki çevirileri yapabiliyorsunuz. Çok sayıda üyenin katılımıyla projeler çok sayıda dünya dillerine çevrilerek projenin çok sayıda kişi tarafından anlaşılır bir şekilde kullanılmasını sağlamaktadır.

Eğer Türkçe'den başka bir dil biliyorsanız bu sitelere ücretsiz üye olarak projelerin çevirisinde bulunabilirsiniz.

Ben de bazı projelerin çevirisinde bulundum.

Proje çeviri siteleri:

1) https://weblate.org Weblate sıkı sürüm kontrolü tümleştirmeli, özgür, web tabanlı bir çeviri aracıdır. Açık kaynak kodlu bir uygulama olduğu için kendi web sunucunuza da uygulamayı kurabilirsiniz. Web sunucunuz yoksa projenizin çevrilmesi için barındırma hizmeti(hosting) sunuyor.

2) https://crowdin.com Üsttekine benzer

  

PHP: iconv; dil kodlaması dönüşümü

Ziyaretçi defteri scriptimi geliştirirken son mesajları ana sayfada göstermesi için bir eklenti yazmak istedim.
Fakat şöyle bir sorun çıktı. Ana sayfa UTF-8 dil kodlaması ile yayınlanıyor, ziyaretçi defteri kayıtları ise ISO-8859-9 dil kodlaması ile kaydediliyordu.

Ana sayfada son mesajlar görünüyor ama Türkçe karakterler farklı görünüyordu.

Bu durumu düzeltmek için şimdiye kadar hiç kullanmadığım bir PHP fonksiyonundan faydalandım.

ICONV

Bu fonksiyon dil kodlamaları arasında dönüşüm sağlayabiliyor.
Aşağıdaki kod ISO-8859-9 ile kodlanmış metni UTF-8'e dönüştürüyor. PHP 4.0.5 ve üzeri sürümler içindir.

$kayit = iconv('ISO-8859-9', 'UTF-8', 'Türkçe karakterler ÜĞİŞÇÖ');
echo $kayit;